ODTÜ Ormanı – Ankara

Sokak Görünümünde 360° Gör

ODTÜ’nün yeşil yüzü, sadece bir kampüs düzenlemesi değil; aslında bir vizyonun, bir inancın ve bir hikâyenin ürünü. Bugün kampüsün dört bir yanında göğe uzanan o çınarlar, karaçamlar, sedirler sadece ağaç değil — onlar bir dönemin emeğini, hayalini ve doğayla dost bir geleceğe olan inancını temsil ediyor.

Ağaçla Büyüyen Bir Kimlik

ODTÜ’deki ağaçlandırma çalışmaları, Türkiye’de eşi benzeri görülmemiş bir çevre hareketiydi. O dönemde bu kadar geniş çapta bir ağaçlandırma hiç yapılmamıştı. Fakat dönemin rektörü Kemal Kurdaş, bu işe gönlünü koymuştu. 500 çınar fidanı istendi ama ülkede o kadar yoktu. Sonunda sadece 50 tanesi bulunabildi. Kurdaş pes etmedi; işçileri topladı, iki kamyonla Bartın Deresi’ne gidip kendi elleriyle fidanları söküp getirdi. Bugün kampüste göğe uzanan 15–20 metrelik o dev çınarlar, işte o gecenin hikâyesini anlatır.

Karaçamlarla Canlanan Bozkır

ODTÜ ormanının 1650 hektarlık kısmı karaçam ağaçlarıyla kaplı. Çünkü karaçam, bozkırın sert koşullarına meydan okuyabilen birkaç türden biri. Beynam Ormanı’nda hâlâ yaşayan karaçamlar, bu ağacın ne kadar dayanıklı olduğunun en güzel kanıtı. ODTÜ Ormanı ise binlerce yıldır süren doğa tahribatına karşı “yeniden yeşeren bir umut” gibi yükseldi.

Karaçamın yanında sarıçam ve Toros sediri de kullanıldı. Sedir, iklime uyum sağladı ama sarıçam biraz zorlandı. Zaten sarıçamın asıl yeri, kuzeydoğunun serin dağlarıydı. İklim değiştikçe Ankara daha da kuraklaştı, bu da sarıçamlar için hayatı zorlaştırdı.

Yeşil Çöl Değil, Canlı Bir Ekosistem

O yıllarda dünyada bile ağaçlandırma çalışmaları genellikle tek türle yapılırdı — çoğu zaman sadece çam. ODTÜ ise bunun tersini yaptı. Bozkırın ruhunu yaşatacak çalı, ağaççık ve yer örtücü bitkileri de dâhil etti.
Yerleşkede sadece ağaçlar değil; gevenler, kuşburnuları, alıçlar, bademler, meşeler de yerini aldı. Böylece tekdüze bir yeşil alan yerine, kuşların, kelebeklerin ve sayısız canlının yaşayabileceği gerçek bir ekosistem doğdu.

Bozkırın Kalbinde Bir Cennet

ODTÜ Ormanı kadar kıymetli bir diğer unsur da ODTÜ Bozkırı. İç Anadolu’nun doğal bitki örtüsü olan bozkır, tarım ve otlatma baskısıyla birçok yerde yok olmuşken, ODTÜ’de korunabildi. Kampüste bugün yaklaşık 700 bitki türü ve yüzden fazla kelebek türü yaşıyor. Ayrıca bozkıra özgü ötücü kuşlar da bu çeşitliliğin bir parçası.

Doğayla Uyumlu Bir Kampüs

ODTÜ’nün doğası, ormanla bozkırın el ele verdiği bir yaşam alanı. Burada doğa, sadece bir süs unsuru değil; üniversitenin kimliğinin ayrılmaz bir parçası. Bu benzersiz yaklaşım sayesinde ODTÜ yerleşkesi, 1995 yılında Ağa Han Mimarlık Ödülü’ne layık görüldü.

Sonuç olarak, ODTÜ’nün ağaçlandırma hikayesi sadece birkaç türün toprağa dikilmesinden ibaret değil. Bu, bilimin, emeğin, doğa sevgisinin ve ileri görüşlü bir vizyonun birleşiminden doğan bir başarı öyküsü. Her mezunun bir ağaç anısı vardır; çünkü ODTÜ’de ağaç dikmek, sadece doğayı yeşertmek değil, bir mirasa kök salmaktır.